Wanneer dan wel?
Op 15 maart staakte het onderwijs, een vol Malieveld was het
bewijs van de urgentie die gevoeld wordt in het onderwijs.
Nietsdoen is geen optie, werkdruk, lerarentekort en de
achtergebleven beloning vragen om flinke investeringen over de
volle breedte van het onderwijs (met sectorale verschillen). Bij de
verkiezingen mocht het onderwijs niet klagen over belangstelling
van de partijen maar helaas heeft dit onvoldoende opgeleverd. Waar
gaat het fout?
Economische voorspoed
Na de crisis van 2008 kennen we nu een aantal jaren van stevige economische groei en als gevolg daarvan in 2018 een begrotingsoverschot van 21.600 euro per minuut (!) oplopend naar 11.348.000.000 euro per jaar (bron: NRC). Procentueel gezien levert dat een begrotingsoverschot van 1,5% op en staan we daarmee op de tweede plaats in Europa (Duitsland kende een overschot van 1,6%, Frankrijk volgend jaar een tekort van hopelijk 2,6%). De grote goed-nieuws-show zou je dus zeggen!
Begrotingsregels
Op basis van de huidige begrotingsregels komt dit geld niet terecht op die plekken waar het geld nu hard nodig is (waaronder Onderwijs). Meevallers aan de inkomstenkant mogen alleen gebruikt worden voor een verlaging van de staatsschuld waarmee de samenleving dus het nakijken heeft. De Tweede Kamer toont op dit punt weinig tot geen ambitie. De staatsschuld met een historisch lage rente wordt lager, het rendement van deze (non)investering is daardoor ook laag.
Het dak repareren
Ondanks twee linkerhanden weet ik dat je dat moet doen wanneer het droog is. Ja, het was nodig om financiële buffers te repareren of op basis van voortschrijdend inzicht te verhogen. Maar daar lijken we nu in door te schieten. Daarbij hebben de loodgieters in het onderwijs al jaren gewaarschuwd dat er een ernstige lekkage zat aan te komen in de vorm van een enorm lerarentekort maar daar heeft de politiek stelselmatig van weggekeken. Okay, er is door dit kabinet geïnvesteerd in het Primair Onderwijs maar gelet op de problemen daar is dat bij lange na niet genoeg. De Onderwijssectoren krijgen daarnaast korting, dat lijkt positief, maar dat is het niet aangezien het hier om een doelmatigheidskorting van 183 miljoen gaat!
De overheid geeft het goede voorbeeld?
Vanuit het kabinet wordt met regelmaat gesteld dat de werknemers te weinig merken van het feit dat de economie op volle toeren draait. Wat zou het een mooi voorbeeld zijn wanneer de overheid zelf extra geld beschikbaar zou stellen om de salarissen voor werknemers in de publieke sectoren flink te verhogen! Al was het alleen maar een gebaar naar al die werknemers die ten tijde van de crisis 4 5 jaar op de nullijn hebben gestaan.
Om te beginnen nu!
Het is al vaak gememoreerd, investeringen in het onderwijs van onze kinderen kennen een hoog rendement. Onze kenniseconomie kan niet zonder uitstekend onderwijs! Maar leraren klagen dat ze door ontbrekende collega's en een hoge werkdruk vaak niet de kwaliteit kunnen leveren die ze zouden willen leveren. Investeringen van nu leveren niet direct morgen meer leraren en een hogere kwaliteit op maar dat is geen argument om dan maar niets te doen. We vroegen op 15 maart op het Malieveld 4 miljard maar dan wel oplopend in 4 jaar. En we willen graag verder kijken, de oproep van Paul Rosenmöller van de VO-raad voor een breed gedragen lange termijnpact onderschrijven we dan ook van harte. Maar daarbij mag de korte termijn niet uit het oog verloren worden! Laat het onderwijs niet in de kou staan!
Jilles Veenstra
Voorzitter FvOv
Lid bestuur CMHF
11 april 2019